Informacja o Patronie naszego Klubu
Witold Pustówka
RYS HISTORYCZNY KOŁA (1972-2002)
Opracował Kol. Jan Strycharski
Początki ruchu przewodnickiego w Nowym Targu przypadają na 1957r, kiedy to z inicjatywy Komisji Turystyki Górskiej Oddziału PTTK „Gorce” w Nowym Targu, której przewodniczącym był wówczas Kol. Witold Pustówka, Okręgowa Komisja Turystyki Górskiej PTTK w Krakowie zorganizowała kurs dla przewodników beskidzkich. Uczestniczyły w nim 22 osoby. Egzamin kończący kurs złożyło 8 osób. Jednak z powodu braku koła złożyli akces przynależności do kół w sąsiednich Oddziałach – w Rabce i Krościenku.
Dopiero po kilkunastu latach z powodu wzrostu masowych wycieczek turystycznych organizowanych przez zakłady pracy, szkoły i inne instytucje powstała konieczność zwiększenia kadry przewodnickiej na terenie Podhala. W tym też celu Zarząd Oddziału PTTK „Gorce” w Nowym Targu przy pomocy finansowej Wojewódzkiego Komitetu Kultury Fizycznej i Turystyki oraz Zarządu Okręgu PTTK w Krakowie zorganizował i przeprowadził w okresie luty – grudzień 1971r. kurs przewodników turystycznych. W dniu 26 lutego 1972r. na ręce przedstawiciela Wydziału Kultury Fizycznej i Turystyki Wojewódzkiej Rady Narodowej w Krakowie złożyło przyrzeczenie przewodnickie 10 absolwentów kursu. Otrzymali oni uprawnienia przewodnika terenowego po woj. krakowskim.
Byli to koledzy:
Irena Szajnar, Halina Bukowska-Nikiel, Maria Barnaś, Andrzej Chowaniec, Mieczysław Nowak, Władysław Piestrak, Jan Strycharski, Stanisław Szatkowski, Adolf Szpytma, Feliks Witek.
Dodatkowe uprawnienia przewodników beskidzkich III klasy uzyskali koledzy: Irena Szajnar, Halina Bukowska-Nikiel, Władysław Piestrak i Jan Strycharski.
Po uroczystym wręczeniu legitymacji i „blach” przewodnickich odbyło się pierwsze zebranie organizacyjne koła, w którym oprócz wymienionych wyżej wzięli udział mieszkający w Nowym Targu, należący do Koła w Rabce przewodnicy: Halina Antolak, Jerzy Faran i Witold Pustówka. Nowo założone koło liczyło 13 członków. Wybrano Zarząd koła i Komisję Rewizyjną. Pierwszym przewodniczącym została Irena Szajnar. W skład Zarządu weszli: Adolf Szpytma (z-ca przewodniczącego),Halina Bukowska-Nikiel (sekretarz), Jerzy Faran (skarbnik), Witold Pustówka (członek).. W skład Komisji Rewizyjnej weszli: Halina Antoniak (przewodniczący), Stanisław Szatkowski (członek), Mieczysław Nowak (członek).
Opracowano plan pracy i tak rozpoczęło działalność Koło Przewodników Beskidzkich i Terenowych PTTK w Nowym Targu. W pierwszym roku działalności koła założono ewidencję personalną członków oraz zaprowadzono kronikę Koła. Pierwszym kronikarzem została Kol. Halina Bukowska-Nikiel. Nawiązano kontakty z sąsiednimi kołami przewodnickimi w Rabce, Krościenku i Szczawnicy. Koło opracowało na potrzeby miejscowego BORT PTTK trasy wycieczek autokarowych po terenie województw: krakowskiego, kieleckiego i lubelskiego. Informację o powstaniu Koła w Nowym Targu przesłano do redakcji „TEMPA” w Krakowie i „ŚWIATOWIDA” w Warszawie.
Udział koła w obchodach 100-lecia Polskiej Turystyki i 100-lecia Przewodnictwa w Polsce w 1973r. zaznaczył się: przeprowadzeniem społecznie 27 wycieczek, zorganizowaniem i przeprowadzeniem w szkołach średnich pogadanek z zakresu historii turystyki i przewodnictwa w Polsce, zorganizowaniem spotkań z działaczami ruchu przewodnickiego i turystycznego (dr Witoldem Paryskim i mgr Zbigniewem Twarogiem).
Lata 1974 i 1975 przyniosły poszerzenie uprawnień Kol. Władysławowi Piestrakowi na przewodnika tatrzańskiego, Kol. Mieczysławowi Nowakowi na przewodnika beskidzkiego. Uprawnienia przewodnika beskidzkiego II klasy uzyskali: Irena Szajnar, Władysław Piestrak i Witold Pustówka. W 1976r. takie uprawnienia uzyskała Kol. Halina Bukowska-Nikiel.
W 1975r. przewodnicy Koła po raz pierwszy prowadzili 14-dniowe górskie obozy wędrowne. Wychodząc naprzeciw zainteresowaniom członków Koła innymi rejonami Europy, jesienią 1975r zorganizowano 17-dniową wycieczkę objazdową po Bułgarii.
W 1977r zorganizowano kolejny kurs na przewodników. Zgłosiło się 37 kandydatów. 28 października 1978r na ręce Dyrektora Wydziału Kultury Fizycznej i Turystyki przy Urzędzie Wojewódzkim w Nowym Sączu mgr Andrzeja Wargowskiego, 24 absolwentów kursu złożyło przyrzeczenie przewodnickie, otrzymało legitymacje oraz '”blachy”. Byli to:
Jakub Bigos, Wanda Domalecna, Marek Fryźlewicz, Józef Fryźlewicz, Anna Figura, Irena Głąbińska, Wojciech Kazuś, Marta Kapuściak, Antoni Kolasa, Jan Kolasa, Stanisław Koszarek, Elżbieta Kuczera, Jan Ludzia, Jan Łabus, Kazimierz Ławczys, Mariusz Malinowski, Emilia Paniak, Andrzej Rutkowski, Celina Sordyl, Kazimierz Szperlak, Jan Watycha, Jan Ziemba, Maria Żaba, Wanda Zembol.
Po przyjęciu nowych członków nowotarskie koło przewodników liczyło w 1978r. 39 członków, w tym przewodników I klasy -2, II klasy – 3, III klasy – 34. Wg uprawnień: tatrzańskich – 2, beskidzkich – 34, terenowych – 37.
Najwyższą klasą przewodnicką mogli się szczycić w tym czasie koledzy Władysław Piestrak i Witold Pustówka. W 1978r trzech członków Koła Irena Szajnar i wspomniani wyżej dwaj otrzymali uprawnienia przewodników instruktorów i zostało wykładowcami Wojewódzkiej Komisji Przewodnickiej. kolegom Irenie Szajnar, Witoldowi Pustówce i Jerzemu Faranowi nadano uprawnienia kontrolne nad pracą przewodników.
Rok 1981 przyniósł spadek ilości prowadzonych przez przewodników wycieczek. Zdołano jednak w tym trudnym roku zorganizować wspólnie z kołami przewodnickimi z Nowego Sącza i Rabki wycieczkę do krajów Beneluxu, Francji, Portugali, Andory i Hiszpani.
W latach 1981-1984 kolejni koledzy podnieśli swe kwalifikacje przewodnickie: Jan Watycha, Andrzej Chowaniec, Stanisław Koszarek, Kazimierz Szperlak, Jan Ziemba i Bogdan Dettloff na II klasę przewodnika beskidzkiego. W 1985roku grono członków Koła powiększył Kol.Jan Wojtas – przewodnik beskidzki II klasy.
Lata 1985 i 1987 były latami odznaczeń, którym uhonorowano Koło i jego członków. Kole nadano Srebrną Honorową Odznakę PTTK, Kol.Władysław Piestrak otrzymał odznakę „110-lecia Przewodnictwa Turystycznego w Polsce”, Kol. Jerzego Farana i Witolda Pustówkę odznaczono medalami „40-lecia PRL”, Kol. Witold Pustówka otrzymał ponadto medal „Za zasługi dla Komisji Turystyki Górskiej PTTK”, Kol. Jerzy Faran „Złotą Honorową Odznakę PTTK”, Kol. Andrzej Chowaniec „Złotą Odznakę za Pracę wsród Młodzieży”, Kol. Celina Sordyl i Wanda Zembol-Guńska „Srebrną Odznakę za Pracę wsród Młodzieży”.
Od 1993 roku Koło podjęło stałe działania zmierzające do popularyzacji turystyki i krajoznawstwa wśród młodzieży. Do działań tych należą: Młodzieżiowy Turniej Turystyczno-Krajoznawczy Szkół Podstawowych, Młodzieżowy Rajd Powstania Chochołowskiego, Konkurs Wiedzy o Spiszu.
W 1994r. dzięki inicjatywie Kol.Kazimierza Szperlaka zainaugurowano zwyczaj – trwający do dziś – organizowanie corocznych wycieczek na Słowację w miejsca mało i zupełnie nieznane.
W 2000r.Kol.Celina Sordyl otrzymała dyplom Prezesa Głównego Urzędu kultury Fizycznej i Turystyki za wybitne osiągnięcia w rozwoju turystyki, a Kol. Jerzy Faran medal za uczestnictwo w wojnie obronnej 1939r w 60-tą rocznicę jej wybuchu. W tym też roku został powołany zespół d/s szkoleniowych, zatwierdzony przez zarząd Oddziału PTTK „GORCE”, którego kierownikiem został Kol. Jan Ziemba a sekteratzem Kol.Celina Sordyl.
Rok 2001 przyniósł udział członków Koła w ogólnoeuropejskiej imprezie turystycznej „Euro-Rando 2001″ polegającej na wędrówce turystów po górach Europy. Wszyscy spotkali się na mecie w Strasbourgu.Udział Koła polegał na przeprowadzeniu jedej z takich grup trasą: Niedzica – Dursztyn – Bukowina Tatrzańska i przekazanie symbolu imprezy kolegom słowackim na granicy w Chyżnem. W tym też roku Kol.Jan Ziemba otrzymał nominację na członka Rady Gorczańskiego Parku Narodowego.
20 kwietnia 2001r rozpoczął się trzeci kurs przewodników beskidzkich i terenowych. Do zajęć zgłosiło się 40 osób. Kurs ukończyły następujące osoby:
Krystyna Babiak, Adam Błaszczyk, Małgorzata Bochnak, Mariola Dutka, Monika Gacek, Jolanta Guzik, Ewa Iwulska-Długopolska, Adam Jachymiak, Jadwiga Jurkowska, Piotr Kapłon, Jerzy Kapłon, Zbigniew Konopka, Monika Krawczyńska, Adam Andrzej Kustwan, Krzysztof Leśniowski, Helena Łojas, Elżbieta Malinowska, Marek Majerczak, Beata Martyna, Krystyna Milaniak, Grzegorz Orawiec, Józef Orzeł, ks. Dariusz Ostrowski, ks. Stanisław Pachowicz, Ewa Piątkowska, Janina Piszczek, Anna Połtowicz, Krystyna Popko-Tomasiewicz, Zdzisław Salamon, Witold Sięka, Teresa Styrczula-Dyrek, Mariola Stefanik, Urszula Zachwieja.
Uroczyste złożenie przyrzeczenia przez nowych przewodników nastapiło 13 lipca 2002r. przy Kapliczce na Jaworzynie Kamienieckiej, po Mszy Św. odprawionej przez jednego z kursantów ks. Dariusza Ostrowskiego.Wręczenie 'blach” i przyrzeczenie złożone zostało na ręce członków komisji egzaminacyjnej i Zarządu Oddziału PTTK „Gorce” w Nowym Targu. Przynależność do nowotarskiego Koła zadeklarowała część nowych przewodników.
Koło zrzesza ponad pięćdziesiąt członków, są wsród nich nadal osoby, które tworzyły trzon w chwili powstania: Irena Szajnar, Jerzy Faran, Władysław Piestrak, Maria Barnaś, Halina Bukowska-Wojtaszek, Andrzej Chowaniec, Olga Nosiewicz, Bogdan Dettloff, Jan Strycharski, Mieczysław Nowak. Z jego grona odeszli na zawsze nieodżałowanej pamięci Koledzy: Witold Pustówka (13.06.1995r), Kazimierz Szperlak (09.10.1999r), Józef Fryźlewicz.
Na koniec 2002r Koło zrzesza 57 przewodników, w tym: I klasy – 1, II klasy – 9, III klasy -47; wg uprawnień: tatrzańskich – 3, beskidzkich – 50, terenowych – 55.
W ciągu 30 lat przewodnicy Koła przepracowali 7200 dniówek obsługując 214.370 uczestników wycieczek.